Józef Baum

W dzisiejszym artykule omówimy wszystko, co jest związane z Józef Baum. Niezależnie od tego, czy szukasz informacji o jego historii, wpływie na dzisiejsze społeczeństwo, najnowszych trendach z tym związanych, czy po prostu chcesz dowiedzieć się więcej o jego funkcjach i zaletach, w tym artykule znajdziesz wszystko, czego potrzebujesz. Od jego powstania po ewolucję w czasie, poprzez różne zastosowania i zastosowania w naszym codziennym życiu, zanurzymy się w pełnej analizie, która pomoże Ci lepiej zrozumieć Józef Baum i jego dzisiejsze znaczenie. Nie przegap tego!

Józef Baum
Ilustracja
Data urodzenia

12 października 1821

Data i miejsce śmierci

11 marca 1883
Wiedeń

Członek Rady Powiatu w Wadowicach
Okres

od 1867
do 1883

prezes Wydziału Powiatowego w Wadowicach
Okres

od 1867
do 1883

Poseł na Sejm Krajowy Galicji
kadencja I, III, IV
Okres

od 15 kwietnia 1861 – 15 stycznia 1865
do 20 sierpnia 1870 – 21 października 1882

poseł do Rady Państwa
kadencja V, VI
Okres

od 4 listopada 1873
do 11 marca 1883

Następca

Ignacy Zapałowicz

Multimedia w Wikimedia Commons

Józef Baum von Appelshofen baron (ur. 12 października 1821 w Kopytówce, zm. w 11 marca 1883 w Wiedniu) – ziemianin, polityk i poseł na galicyjski Sejm Krajowy i do austriackiej Rady Państwa.

Życiorys

Ukończył gimnazjum w Nowym Sączu oraz Akademię Wojskową w Wiedniu[1]. Następnie służył jako oficer w armii austro-węgierskiej, od 1837 jako kadet a od 1844 jako podporucznik[2]. Po odziedziczeniu dóbr Kopytówka i Brzezinki w okolicach Zatora w 1844 zrezygnował z kariery wojskowej[1]. Swoje majątki wkrótce doprowadził do dobrego stanu zyskując opinię dobrego gospodarza.Pod koniec XIX w. w skład dóbr Baumów z Kopytówki wchodziły m.in. cegielnia, folwark, karczma oraz gorzelnia. Gospodarstwo rolne składało się w sumie z niespełna 286 mórg, z czego 182 morgi stanowiły ziemie uprawne, 11 mórg łąki, 12 mórg pastwiska oraz 72 morgi lasu[3]. W Kopytówce prowadził także hodowlę koni arabskich[4]. Cieszył się także zaufaniem okolicznych chłopów[3]. Na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XIX w. przebudował w stylu neogotyckim wg projektu Filipa Pokutyńskiego dwór w Kopytówce[5]. Aleksander Wybranowski w swych wspomnieniach tak scharakteryzował postać Bauma: gleba, glinka urodzajna, gospodarstwo wzorowe, pałac razem z bardzo pięknemi murowanemi budynkami i ogrodem zbudował i założył Józef Baum, człowiek pełnego gustu i wielkiego w całym powiecie wadowickim u ludu zaufania, a może powiem i miłości, jakiej doznawał jako prezes rady powiatowej i jako poseł z mniejszej własności do sejmu, tudzież do rady państwa, kilkakrotnie przez samych chłopów wybierany Po ożenieniu się z panną Duninówną, siostrą Teodora i Tytusa, osiadłszy w Kopytówce, oddał się pracy i swoje późniejsze szerokie wykształcenie sobie zawdzięczał. Był na pozór skromny, a mimo to wielki wpływ wywierał swoim rozumem i powagą w życiu prywatnym i publicznem[6].

Po wybuchu powstania styczniowego został w początkach 1863 członkiem Komitetu Obywatelskiego Galicji Zachodniej w Krakowie oraz organizatorem oddziałów wysyłanych za kordon do Królestwa Polskiego[1]. Od lipca 1863 r. Józef Baum sprawował funkcję dyrektora Wydziału Wojskowego w Radzie Prowincjonalnej Galicji Zachodniej[7]. Aresztowany w sierpniu 1863 i przewieziony do lwowskiego więzienia w dawnym klasztorze karmelitów. W czerwcu 1864 sąd wojenny uwolnił go z braku dowodów winy[1].

Był członkiem Rady Powiatowej i prezesem Wydziału Powiatowego w Wadowicach (1867-1883)[2]. Zaangażowany na rzecz rozwoju Wadowic, działał na rzecz powstania w tym mieście czteroklasowego gimnazjum humanistycznego z polskim językiem wykładowym (1866) a następnie rozwoju tej placówki. Jego staraniem m.in. wybudowano w 1874 nowy budynek gimnazjum[3]. Dzięki jego energii powstał także Sąd Obwodowy w Wadowicach (1876)[3]. Działał także na rzecz przeprowadzenia przez miasto linii kolejowych: Bielsko – Kraków oraz Trzebinia – Skawce[3]. Jako pierwszy w Galicji założył najpierw Powiatową Kasę Oszczędności w Wadowicach a następnie w całym powiecie gminne kasy oszczędności[1]. Tuż przed śmiercią Józef Baum był zaangażowany we wspieranie władz miejskich w staraniach o włączenie Wadowic do grona większych miast galicyjskich. Starania te ostatecznie zostały uwieńczone sukcesem w 1899, gdy na mocy ustawy państwowej Wadowice uznano za jedno z trzydziestu tzw. ważniejszych miast Galicji[3]. Od 1876 do 1883 pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie[8].

Grobowiec Baumów przed kościołem w Marcyporębie

Poseł do Sejmu Krajowego Galicji I kadencji (15 kwietnia 1861 - 15 stycznia 1865), III kadencji (20 sierpnia 1870 - 26 kwietnia 1876) i IV kadencji (8 sierpnia 1877 - 21 października 1882)[9][10]. Wybierany w kurii IV (gmin wiejskich), z okręgu wyborczego nr 71 Wadowice-Kalwaria[9]. W I kadencji Sejmu 15 stycznia 1865 zrezygnował, na jego miejsce 30 listopada 1865 wybrano Ludwika Kapiszewskiego[9].

Poseł do Rady Państwa V kadencji (4 listopada 1873 - 22 maja 1879) i VI kadencji (7 października 1879 - 11 marca 1883), wybierany w kurii IV (gmin wiejskich) w okręgu wyborczym nr 3 (Wadowice-Andrychów-Kalwaria-Myślenice-Jordanów-Maków)[11]. Po jego śmierci jego mandat po wyborach uzupełniających objął 4 grudnia 1883 Ignacy Zapałowicz[11]. W parlamencie należał do grupy posłów konserwatywnych (stańczyków) Koła Polskiego w Wiedniu, w latach 1873-1883 była wiceprezesem Koła[2]. Ściśle współpracował z prezesem Koła Kazimierzem Grocholskim i ministrem skarbu Julianem Dunajewskim[1]. Mimo że z przekonań konserwatysta, w Kole był rzecznikiem współpracy z kręgami liberalnymi. Był zagorzałym zwolennikiem wieloletniego ministra do spraw Galicji – Floriana Ziemiałkowskiego[3].

Ciężko chory na serce, umarł nagle w Wiedniu[12]. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu parafialnym przy kościele św. Marcina w Marcyporębie[1].

Wyróżnienia

W 1877 postawiono pomnik z popiersiem Józefa Bauma (dziś nieistniejący) w Wadowicach przed gmachem Sądu Obwodowego[3].

Dwór w Kopytówce (stan obecny)

Rodzina

Pochodził z ziemiańskiej rodziny, która przybyła w XVIII wieku z Augustem II do Polski[13]. Był synem starosty bocheńskiego Antoniego (1763-1829) i jego drugiej żony Heleny z Walczaków (1796-1884). Miał rodzeństwo: siostrę Karolinę (1814-1876) oraz braci: dyplomatę Karola Augusta (1815-1875), urzędnika Heinricha Antona (1817-1907), oficera armii austro-węgierskiej Antona (1819-1888) i ziemianina Ferdynanda (1823-1892). Żonaty był z Walerią Duninówną, z którą miał dwoje dzieci, zmarłych w dzieciństwie syna Wiktoria Józefa (1845-1846) i córkę Józefę (1854-1854)[3][14].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g Henryk Wereszycki: Baum Józef von Appelshofen, baron, (1820-1883). W: Polski Słownik Biograficzny. T. I. Kraków, 1935, s. 364, iPSB wersja elektroniczna
  2. ↑ a b c Parlament Österreich Republik, Franz Adlgasser, Baum, Józef Freiherr von Appelshofen - Parlamentarier 1848-1918 online
  3. ↑ a b c d e f g h i Konrad Meus: Ojcowie założyciele nowoczesnych Wadowic cz. 1 : Józef baron Baum Ritter von Appelshofen (1821-1883), "Wadoviana : przegląd historyczno-kulturalny" nr 15, 2012, s. 29-55 Bazhum - wersja cyfrowa
  4. ↑ Isabel Röskau-Rydel, Niemiecko-austriackie rodziny urzędnicze w Galicji 1772-1918, Kraków 2011, s. 185
  5. ↑ Mateusz Porębski, Budownictwo obronne i rezydencjonalne powiatu wadowickiego, Kalwaria Zebrzydowska 2009, s. 63.
  6. ↑ Aleksander Wybranowski, Ongi w dworach i dworkach szlacheckich, Warszawa 1901, s. 110
  7. ↑ Galicja w Powstaniu Styczniowym, w: Powstanie Styczniowe. Materiały i dokumenty, red. Stefan Kieniewicz, Ilia Miller, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1980, s. 150,
  8. ↑ 50-lecie Krakowskiego „Tow. Wzaj. Ubezpieczeń”. Zarys dziejów Towarzystwa. „Kurier Kolejowy i Asekuracyjny”, s. 6, Nr 11 (568) z 1 czerwca 1911. 
  9. ↑ a b c Stanisław Grodziski, Sejm Krajowy Galicyjski 1861-1914, Warszawa 1993, ISBN 83-7059-052-7
  10. ↑ Wykaz Członków Sejmu krajowego królestwa Galicyi i Lodomeryi, tudzież wielkiego xięstwa Krakowskiego 1863, Lwów 1863
  11. ↑ a b Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim 1848–1918, Warszawa 1996, s.78, 80, 375, 383
  12. ↑ Kazimierz Chłędowski, Pamiętniki, t.1, oprac. Antoni Knot, Kraków 1957, s. 399
  13. ↑ Sławomir Górzyński, Nobilitacje w Galicji w latach 1772-1918, Warszawa 1999, s. 67.
  14. ↑ Józef Baum von Appelshofen - M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego - online

Bibliografia