Gruszyczka

Wygląd przypnij ukryj Gruszyczka
Ilustracja
Pyrola minor
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

wrzosowce

Rodzina

wrzosowate

Rodzaj

gruszyczka

Nazwa systematyczna
Pyrola L.
Sp. Pl. 396. 1 Mai 1753
Typ nomenklatoryczny

P. rotundifolia L.

Synonimy
  • Amelia Alefeld
  • Braxilia Rafinesque
  • Erxlebenia Opiz ex Rydberg
  • Thelaia Alefeld
Gruszyczka zielonawa

Gruszyczka (Pyrola L.) – rodzaj roślin z rodziny wrzosowatych (Ericaceae). Obejmuje 40 gatunków. Występują one w Europie, Azji i Ameryce Północnej, głównie w północnej części tych kontynentów, ale także sięgając na południu do Gwatemali na kontynencie amerykańskim i Sumatry w Azji. We florze polskiej występuje 5 gatunków: gruszyczka karpacka P. carpatica, mniejsza P. minor, okrągłolistna P. rotundifolia, średnia P. media i zielonawa P. chlorantha. Rośliny te zasiedlają bory sosnowe i widne, kwaśne lasy, także wrzosowiska i zagłębienia międzywydmowe.

Morfologia

Pokrój Byliny o płożących kłączach i prosto wzniesionych, nierozgałęzionych i bezlistnych w górze łodygach (u nasady często z łuskami), osiągające do 30 cm wysokości. Pędy są nagie, zwykle zimozielone. Liście Skrętoległe, zwykle wszystkie odziomkowe i ogonkowe, czasem zredukowane do łusek. Blaszka od nerkowatej, poprzez okrągłą, jajowatą do eliptycznej. Zwykle mniej lub bardziej skórzasta, od spodu jasnozielona, od góry ciemnozielona, całobrzega, ząbkowana lub piłkowana. Kwiaty Liczne, zwisające w gronach na prosto wzniesionej łodydze. Kwiaty promieniste (tylko u P. minor grzbieciste). Kielich 5-działkowy, trwały, z działkami zwykle niewielkimi, trójkątnymi, jajowatymi do lancetowatych. Korona kwiatu szerokodzwonkowata składa się z 5 białych, zielonkawobiałych, żółtawych lub czerwonawych płatków. Pręcików jest 10, słupek okazały, zalążnia górna, powstaje z 5 owocolistków. Owoce Zwisające torebki z niepełnymi 5 przegrodami, pękające podłużnie, zawierające setki drobnych nasion.

Systematyka

Rodzaj z plemienia Pyroleae, podrodziny Monotropoideae w rodzinie wrzosowatych Ericaceae. W obrębie plemienia Pyroleae rodzaj gruszyczka Pyrola jest siostrzana względem pary rodzajów gruszycznik Moneses i pomocnik Chimaphila, zaś pozycję bazalną względem tych trzech rodzajów zajmuje gruszynka Orthilia. W tradycyjnym, szerokim ujęciu systematycznym do rodzaju Pyrola włączane były gatunki z rodzajów Orthilia i Moneses, co wobec wyodrębniania rodzaju pomocnik Chimaphila, czyniło z tego rodzaju takson parafiletyczny.

Wykaz gatunków

Przypisy

  1. ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965   (ang.).
  2. ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001–   (ang.).
  3. ↑ Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institute. . (ang.).
  4. ↑ a b c d e f g h Qin Haining, Peter F. Stevens: Pyrola Linnaeus. Flora of China . eFloras.org. .
  5. ↑ a b Pyrola L.. Plants of the World online . Royal Botanic Gardens, Kew. .
  6. ↑ a b c d e Craig C. Freeman: Pyrola Linnaeus. Flora of North America . eFloras.org. .
  7. ↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 143, ISBN 978-83-62975-45-7 .
  8. ↑ a b Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 189. ISBN 0-333-74890-5.
  9. ↑ Genus: Pyrola L.. U.S. National Plant Germplasm System . .
  10. ↑ a b Liu i inni, Phylogeny of Pyroleae (Ericaceae): implications for character evolution, „J Plant Res”, 124, 2011, s. 325–337, DOI: 10.1007/s10265-010-0376-8 .i inni
Encyklopedia internetowa (takson): Identyfikatory zewnętrzne: