Gierwiaty

W tym artykule poruszony zostanie temat Gierwiaty, który w ostatnich latach zyskał duże znaczenie ze względu na jego wpływ na różne aspekty społeczeństwa. Od momentu powstania Gierwiaty wywołał debaty, kontrowersje i był przedmiotem studiów i badań w różnych obszarach. Z biegiem czasu Gierwiaty ewoluował i dostosował się do potrzeb otoczenia, stając się tematem zainteresowania szerokiego spektrum ludzi. W tym sensie istotne jest zbadanie wielu aspektów i perspektyw, jakie oferuje Gierwiaty, a także jego implikacji na poziomie społecznym, kulturowym, gospodarczym i politycznym.

Gierwiaty
Гервяты
Ilustracja
Kościół pw. Trójcy Przenajświętszej w Gierwiatach
Państwo

 Białoruś

Obwód

 grodzieński

Rejon

ostrowiecki

Sielsowiet

Gierwiaty

Wysokość

149[1] m n.p.m.

Populacja (2009)
• liczba ludności


537[2]

Nr kierunkowy

+375 1591

Kod pocztowy

231213

Tablice rejestracyjne

4

Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego
Mapa konturowa obwodu grodzieńskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Gierwiaty”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Gierwiaty”
Ziemia54°41′13″N 26°08′38″E/54,686944 26,143889
Multimedia w Wikimedia Commons

Gierwiaty[3] (biał. Гервяты, Hierwiaty; ros. Гервяты, Gierwiaty) – agromiasteczko[4] na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie ostrowieckim, siedziba sielsowietu Gierwiaty[5].

Miejscowość leży nad lewym brzegiem Łoszy, w pobliżu jej ujścia do Oszmianki[1]. Zajmuje powierzchnię 208,3 ha, a długość jej granic wynosi 11,6 km[4]. Siedziba rzymskokatolickiej parafii Trójcy Przenajświętszej w Gierwiatach.

Historia

Własność biskupów wileńskich w 1673 roku[6]. Prywatne miasto duchowne położone było w końcu XVIII wieku w powiecie wileńskim województwa wileńskiego[7].

W wyniku III rozbioru Polski miejscowość znalazła się w składzie Imperium Rosyjskiego, ostatecznie należąc do guberni wileńskiej. W 1915 roku została zajęta przez wojska niemieckie. Po I wojnie światowej znalazła się w granicach najpierw Litwy Środkowej, a następnie II Rzeczypospolitej. Od 1927 miejscowość była siedzibą gminy Gierwiaty w powiecie wileńsko-trockim w województwie wileńskim[8]. Po agresji ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 została włączona do struktur administracyjnych Białoruskiej SRR. W 1941-44 pod okupacją niemiecką. Od 1991 leży w granicach niepodległej Białorusi.

Gierwiaty należały do Jerzego Odachowskiego. Z wdową po nim ożenił się Tadeusz Domejko i w ten sposób miejscowość stała się własnością Domejków[9]. Część miasteczka należała też do miejscowych włościan i do kościoła[10].

Zabytki

W Gierwiatach znajduje się kościół pw. Trójcy Przenajświętszej z 1903[11], zbudowany w stylu neogotyckim, uchodzący za jeden z najwyższych, jeśli nie najwyższy, kościołów na Białorusi[12]. Ma tu siedzibę parafia rzymskokatolicka należąca do dekanatu Ostrowiec[13]. Kościół zbudowano na miejscu poprzedniego, drewnianego, ufundowanego w 1526 przez biskupa wileńskiego Jana z Książąt Litewskich[10].

Innym zabytkowym obiektem położonym w Gierwiatach jest młyn wodny[11]. W miejscowości znajduje się także cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej[11]. Rezydencja Domejków nie zachowała się[12].

Przypisy

  1. ↑ a b Wojskowy Instytut Geograficzny: Mapa Taktyczna Polski 1:100 000 /1924 - 1939/. Pas 30 Słup 42 (A30 B42) WORNIANY. mapywig.org. .
  2. ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu grodzieńskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
  3. ↑ Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2019. ISBN 978-83-254-2578-4.
  4. ↑ a b Решение Островецкого районного совета депутатов № 73 от 11.11.2011 № 73 «Об установлении границ сельских населённых пунктов Островецкого района Гродненской области». pravo.by. . (ros.).
  5. ↑ Государственный комитет по имуществу Республики Беларусь ГОСКАРТГЕОЦЕНТР: Гервяты. maps.by. . (biał.).
  6. ↑ Waldemar Franciszek Wilczewski, Rejestr dymów dóbr duchowieństwa katolickiego diecezji wileńskiej z 1673 roku, w: Nasza Przeszłość, t. 103, 2005 s. 144.
  7. ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 80.
  8. ↑ M.P. z 1927 r. nr 283, poz. 781
  9. ↑ Gierwiaty (2), Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 498.
  10. ↑ a b Gierwiaty (1), Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 565.
  11. ↑ a b c Gierwiaty - zabytki. radzima.org. .
  12. ↑ a b Гервяты. globus.tut.by. . (ros.).
  13. ↑ Diecezja Grodzieńska (Grodnen(sis)). catholic.by. .