Chaleda Zia

W dzisiejszym świecie Chaleda Zia to temat, który zyskał duże znaczenie i zainteresowanie. Jego wpływ był odczuwalny w różnych aspektach społeczeństwa, od polityki po kulturę popularną. W tym artykule szczegółowo zbadamy różne niuanse i perspektywy otaczające Chaleda Zia, analizując jego wpływ na współczesny świat i jego rolę w kształtowaniu współczesnego sposobu myślenia i dynamiki. Poprzez wyczerpującą i wielowymiarową analizę staramy się rzucić światło na ten temat i zrozumieć jego znaczenie w obecnym kontekście. Ponadto zbadamy możliwe przyszłe implikacje i możliwe sposoby sprostania wyzwaniom, jakie Chaleda Zia stwarza w naszym ciągle zmieniającym się świecie.

Chaleda Zia
খালেদা জিয়া
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

15 sierpnia 1945
Dinadźpur

Premier Bangladeszu
Okres

od 20 marca 1991
do 30 marca 1996

Przynależność polityczna

Nacjonalistyczna Partia Bangladeszu

Poprzednik

Moudud Ahmed

Następca

Muhammad Habibur Rahman

Premier Bangladeszu
Okres

od 10 października 2001
do 29 października 2006

Przynależność polityczna

Nacjonalistyczna Partia Bangladeszu

Poprzednik

Latifur Rahman

Następca

Iajuddin Ahmed

podpis
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Wiadomości w Wikinews

Chaleda Zia, beng. খালেদা জিয়া (ur. 15 sierpnia 1945 w Dinadźpur) – bengalska polityk, dwukrotna premier Bangladeszu (1991–1996 i 2001–2006).

Od 1984 liderka konserwatywnej Nacjonalistycznej Partii Bangladeszu (BNP). Wdowa po działaczu niepodległościowym i prezydencie kraju Ziaur Rahmanie.

W 2006 roku, Forbes umieścił Chaledę Zia na 33. miejscu w rankingu najbardziej wpływowych kobiet świata[1].

Życiorys

Chaleda Zia urodziła się w prowincji Radźszahi. Jej rodzina pochodziła z Pheni (jednej z południowych prowincji Bangladeszu), a rodzicami byli Iskandar Majumder i Taiyaba Majumder. W 1960 roku zdała egzamin maturalny, a następnie uczęszczała do Surendranath College w Dinadźpur[2].

Zia z mężem prezydentem Ziaur Rahmanem w 1979

W 1960 jako 15-latka została wydana za mąż za Ziaur Rahmana, późniejszego prezydenta Bangladeszu, z który miała dwóch synów. W 1965 przeniosła się do Pakistanu Zachodniego wraz z mężem, który służył jako oficer podczas wojny indyjsko-pakistańskiej. W marcu 1969 roku para przeniosła się z powrotem do Pakistanu Wschodniego[3].

Chaleda Zia w 1979

Po nieudanym zamachu stanu i zamordowaniu jej męża w 1981, zaangażowała się w działalność polityczną, zostając początkowo wiceprzewodniczącą założonej przez Rahmana Nacjonalistycznej Partii Bangladeszu, a w 1984 objęła przywództwo partii. W czasie dyktatury Husseina Mohammada Ershada w latach 80., Khaleda była wielokrotnie aresztowana[2].

Po upadku Ershada i wygranych przez BNP wyborach w 1991, została desygnowana na premiera. Mimo wygranej w wyborach parlamentarnych w 1996 nie udało jej sie sformować rządu i zrezygnowała ze stanowiska, zostając liderką opozycji. W wyborach w 2001 ponownie zdobyła władzę w koalicji z mniejszymi partiami nacjonalistycznymi i islamskimi. Zakończyła urzędowanie w 2006. Zasiadała w parlamencie krajowym do bojkotu wyborów w 2014[2].

W styczniu 2007 roku w Bangladeszu ogłoszono stan wyjątkowy, a władzę przejął rząd wspierany przez armię. We wrześniu tegoż roku Khaleda została aresztowana pod zarzutem korupcji i spędziła rok w areszcie. W 2014 postawiono jej zarzut sprzeniewierzenia funduszy przeznaczonych na cele charytatywne[2]. W 2017 policja przeprowadziła przeszukanie dom Zii pod kątem "antypaństwowych" dokumentów[4].

Chaleda Zia i brytyjski minister spraw zagranicznych Henry Bellingham (2011)

W lutym 2018 została skazana za korupcję na 5 lat więzienia, a w październiku tego samego roku, w dwóch innych procesach, usłyszała wyrok 10 i 7 lat pozbawienia wolności. Mimo pogarszającego się stanu zdrowia (Zia ma chorować na cukrzycę, chorobę serca i marskość wątroby, ponadto porusza się na wózku inwalidzkim), władze więzienia odmawiały jej dostępu do specjalistycznego leczenia w Londynie. 25 marca 2020 została zwolniona z zakładu karnego na czas leczenia w szpitalu w Dhace, a tryb odbywania kary został zmieniony na areszt domowy[5][6][7].

Zia zaprzeczyła prawdziwości zarzutów, określając wytoczone procesy polityczną zemstą jej rywalki Sheikh Hasiny[8]. Amnesty International wyraziła zaniepokojenie nierespektowaniem prawa do rzetelnego procesu sądowego[9]. Ponadto Departament Stanu USA w raporcie na temat przestrzegania praw człowieka z 2022 wyraził wątpliwości co do rzetelności postępowania sądowego[10].

Po rezygnacji i ucieczce z kraju premier Sheikh Hasiny, została w sierpniu 2024 decyzją prezydenta Mohammeda Shahabuddina zwolniona z odbywania kary w trybie aresztu domowego. W pierwszej wypowiedzi po uwolnieniu wezwała rodaków do odbudowy demokratycznego Bangladeszu i wyraziła poparcie dla studenckiego ruchu protestujących[11][12].

Przypisy

  1. ↑ „The 100 Most Powerful Women”, Forbes, August 26, 2006.
  2. ↑ a b c d Khaleda Zia | Biography & Facts | Britannica , www.britannica.com, 13 lipca 2024 (ang.).
  3. ↑ একনজরে খালেদা জিয়া , Jugantor (ang.).
  4. ↑ Bangladesh Police Raid Khaleda Zia's Office , News18, 20 maja 2017 (ang.).
  5. ↑ Shakhawat Liton, Ashutosh Sarkar, Zia Orphanage Graft Case: Khaleda's jail term raised to 10 years , The Daily Star, 31 października 2018 (ang.).
  6. ↑ Shakhawat Liton, Chaitanya Chandra Halder, Zia Charitable Trust Graft Case: Khaleda jailed for 7 years , The Daily Star, 30 października 2018 (ang.).
  7. ↑ Wojny Jaśnie Pań | Tygodnik Powszechny , www.tygodnikpowszechny.pl, 29 grudnia 2018 (pol.).
  8. ↑ Bangladesz: Była premier Chaleda Zia skazana na 7 lat więzienia - Forsal.pl , forsal.pl .
  9. ↑ Bangladesh: Guarantee Access to Health Care and Fair Trial Rights to Detained Former Prime Minister Begum Khaleda Zia , Amnesty International (fr.).
  10. ↑ Bangladesh , United States Department of State (ang.).
  11. ↑ Out of jail, Khaleda Zia's first message: We have to build democratic Bangladesh , India Today, 7 sierpnia 2024 (ang.).
  12. ↑ Bangladesh frees Hasina rival Khaleda Zia from house arrest , Al Jazeera (ang.).
Premierzy Bangladeszu