Chabenec
Znaczenie Chabenec w dzisiejszym społeczeństwie jest niezaprzeczalne. Niezależnie od tego, czy jest to osoba publiczna, temat debaty czy ważna data, Chabenec zajmuje istotne miejsce w codziennych rozmowach. Jego wpływ rozciąga się na wszystkie aspekty życia, od polityki po rozrywkę, wpływając na nasze opinie, decyzje i działania. W tym artykule zbadamy, jak Chabenec ukształtował nasze społeczeństwo i jak nadal odgrywa kluczową rolę w naszym życiu.
 Chabenec, Ďurková i Zámostská | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
1955 m n.p.m. |
Położenie na mapie Słowacji  | |
 48°56′20,48″N 19°31′00,12″E/48,939022 19,516700
| |
Chabeniec (słow. Chabenec, 1955 m) – szczyt w zachodniej części pasma Niżnych Tatr (tzw. Ďumbierske Tatry) na Słowacji. Jest szóstym co do wysokości szczytem tego pasma[1].
Położenie
Leży w głównym grzbiecie Niżnych Tatr, ok. 7 km na zachód od Chopoka. Od wschodu jego masyw oddziela od Kotlisk płytkie, halne obniżenie grzbietu, zwane Chabenieckim Siodłem (1843 m). Na zachodzie grzbiet Chabeńca opada łagodnie i długo ku szerokiej przełęczy zw. Siodłem Dziurkowej (słow. Sedlo Ďurkovej, 1709 m). Stoki południowe opadają do Doliny Łomnistej (Lomnistá dolina). W kierunku północnym od szczytu odchodzi długi grzbiet, który kończy się Magurą Lupczańską (Ľupčianska Magura, 1315 m) powyżej miejscowości Partizánska Ľupča.
Geologia, morfologia
Masyw Chabeńca zbudowany jest z granitów, tworzących jądro głównego grzbietu niżnotatrzańskiego. Na jego stokach – stromych i skalistych – kończą się klasycznie wykształconymi cyrkami lodowcowymi trzy walne doliny Niżnych Tatr: od południa – Dolina Łomnista, od północnego zachodu dolina Ľupčianska dolina, od północnego wschodu Krížska dolina (Dolina Krzyska). Cyrk lodowcowy w zamknięciu Doliny Łomnistej wypełniał podczas ostatniego zlodowacenia niewielki lodowiec firnowy – jeden z niewielu o takiej ekspozycji w całych Niżnych Tatrach[1]. Cyrk lodowcowy w Dolinie Krzyskiej nosi nazwę Chabenec i jest w nim niewielkie jeziorko.
Przyroda ożywiona
Szczyt Chabenca, stoki południowe, wschodnie i zachodnie porasta naturalna, trawiasta roślinność pietra halnego. Tylko północne stoki są strome i skaliste i są terenem, na którym utrzymuje się aklimatyzowana w Niżnych Tatrach populacja kozicy.
Cały masyw Chabeńca leży na terenie Parku Narodowego Niżne Tatry. Południowe stoki masywu obejmuje dodatkowo rezerwat przyrody Skalka.
Historia
Po upadku słowackiego powstania narodowego w pierwszej połowie listopada 1944 r. przez masyw Chabenca wycofywały się w kierunku wschodnim oddziały żołnierzy i setki cywilów. Wielu z nich straciło życie w głębokich śniegach pokrywających już góry oraz zawiejach. Był wśród nich m.in. czechosłowacki polityk, parlamentarzysta i dziennikarz Ján Šverma – pomnik upamiętniający jego śmierć znajduje się u stóp Chabenca, w zamknięciu Doliny Łomnistej[1].
Turystyka
Chabenec jest bardzo dobrym punktem widokowym. Przebiega przez niego główny (czerwony) szlak Niżnych Tatr, ponadto znajduje się na nim węzeł szlaków turystycznych. W pobliżu Chabeńca znajduje się pod siodłem Dziurkowej schron Ďurková.
odcinek: Chopok – Deresze – sedlo Poľany – Poľana – Krížske sedlo – Kotliská – Chabenec. Czas przejścia: 2.25 h, ↓ 2.55 h- odcinek: Sedlo pod Skalkou – Veľká hoľa – Latiborská hoľa – Sedlo Latiborskej hoľe – Sedlo Zámostskej hole – Ďurková – Sedlo Ďurkovej – Chabenec. Czas przejścia: 4.30 h, ↓ 3.20 h
Jasenie – leśniczówka Predsuchá – Jasenianská dolina – Kyslá – Bauková – Struhárske sedlo – Chabenec. Czas przejścia: 6.35 h, ↓ 5 h
Przypisy
Bibliografia
- Hochmuth Zdenko a kolektív: Nízke Tatry – západ. Turistický sprievodca ČSSR č. 10, wyd. Šport, Slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1982.
- Nízke Tatry – Chopok, mapa 1:50 000, nr 122, wyd. VKÚ Harmanec, 2003, ISBN 80-8042-045-9.
