Centrum Ochrony Dziecka

W tym artykule zagłębimy się w fascynujący świat Centrum Ochrony Dziecka, badając jego znaczenie, wpływ na społeczeństwo i dzisiejsze znaczenie. Centrum Ochrony Dziecka to temat, który przyciągnął uwagę ludzi w każdym wieku i z różnych dziedzin, od polityki po popkulturę. Przez lata Centrum Ochrony Dziecka okazał się tematem cieszącym się dużym zainteresowaniem zarówno ekspertów w tej dziedzinie, jak i ogółu społeczeństwa, wywołując debaty i refleksje, które wpłynęły na nasz sposób myślenia i działania. W tym artykule przeanalizujemy wartość Centrum Ochrony Dziecka i jej ewolucję w czasie, odnosząc się do jej wpływu na społeczeństwo i jego znaczenia we współczesnym świecie.

Uniwersytet Ignatianum w Krakowie, którego Centrum Ochrony Dziecka jest jednostką międzywydziałową
System prewencji wykorzystania seksualnego w Kościele katolickim w Polsce

Centrum Ochrony Dziecka (COD) – jednostka międzywydziałowa na Uniwersytecie Ignatianum w Krakowie, powołana 4 marca 2014 roku z inicjatywy Koordynatora KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży. Realizuje studia podyplomowe z profilaktyki wykorzystania seksualnego, opracowuje materiały edukacyjne i programy prewencyjne. Dyrektorem COD jest o. Adam Żak SJ, a zastępcą ds. programowych Ewa Kusz.

Do podstawowych zadań COD należy działalność szkoleniowa i wychowawcza w zakresie psychologicznym, pedagogicznym i duchowym w tematyce związanej z wykorzystywaniem seksualnym dzieci oraz opracowanie i rozwój programów prewencji i wzorów dobrych praktyk dla różnych środowisk duszpasterskich, formacyjnych i wychowawczych, aby pomóc im w tworzeniu bezpiecznych środowisk dla dzieci i młodzieży.

Powstanie i misja

Powstanie placówki poprzedziła w 2013 roku podróż o. Adama Żaka wraz z Ewą Kusz do USA, obejmująca spotkania z odpowiedzialnymi za ochronę dzieci i młodzieży w Kościele amerykańskim oraz wizyty w instytucjach i ośrodkach realizujących politykę episkopatu amerykańskiego zawartą w wydanej w 2002 roku Karcie Ochrony Dzieci i Młodzieży.

Przez lata swej działalności COD podjęło szereg prekursorskich działań na rzecz ochrony dzieci i młodzieży w Kościele w Polsce.

Wśród głównych systematycznych działań podejmowanych przez COD, można wymienić m.in[1]:

  • opracowywanie nowych programów prewencji, materiałów pomocniczych itd.
  • opracowywanie programów szkoleń dla różnych grup docelowych, ich prowadzenie albo merytoryczne lub kadrowe wspieranie innych podmiotów w ich prowadzeniu
  • ewaluację programów szkoleniowych i szkoleń
  • pomoc superwizyjną i ekspercką dla podmiotów systemu
  • prowadzenie studiów podyplomowych z zakresu ochrony dzieci i młodzieży przed wykorzystaniem seksualnym
  • działalność badawczą i naukową
  • współpracę międzynarodową (wymiana doświadczeń)

Działalność COD jest finansowana ze środków Fundacji Świętego Józefa KEP, Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego[2] oraz wspierana przez Fundację Ignatianum, która ma status organizacja pożytku publicznego.

Władze

Dyrektorem COD od momentu powołania w 2014 jest o. Adam Żak SJ, a wicedyrektorem Ewa Kusz.

Radę Naukową COD tworzą: dr hab. Józef Augustyn SJ, prof. Uniwersytetu Ignatianum; prof. Bogdan de Barbaro; o. dr Krzysztof Biel SJ i ks. dr hab. Piotr Majer, prof. UPJP2.

Do grona stałych współpracowników należą ks. dr Jan Dohnalik oraz ks. dr Wojciech Rzeszowski[3].

Działalność

Działalność COD jest jedną z instytucjonalnych reakcji Kościoła katolickiego w Polsce na wykorzystywanie seksualne małoletnich przez niektórych duchownych[4]. W ciągu pierwszych 5 lat funkcjonowania, w różnego typu szkoleniach organizowanych przez COD wzięło udział dotąd w sumie ponad 3 tysiące księży diecezjalnych i zakonnych, nie licząc sióstr zakonnych oraz świeckich[5].

W czerwcu 2014 r. COD zorganizowało w Krakowie międzynarodową konferencję Jak rozumieć i adekwatnie odpowiedzieć na wykorzystanie seksualne małoletnich w Kościele[6]. Podczas tej konferencji odbyła się pierwsza w Polsce liturgia pokutna za grzechy i przestępstwa wykorzystywania seksualnego w Kościele, której przewodniczył bp Piotr Libera[7].

W 2014 COD wraz z Uniwersytetem Ignatianum oraz Center for Child Protection Uniwersytetu Gregoriańskiego zorganizowało dla członków zakonów męskich i żeńskich kurs e-learningowy dotyczący prewencji i interwencji w dziedzinie ochrony dzieci w środowiskach duszpasterskich[8].

W 2015 Centrum Ochrony Dziecka organizowało profesjonalne szkolenia dla diecezjalnych i zakonnych delegatów ds. ochrony dzieci i młodzieży, odpowiedzialnych za przyjmowanie zgłoszeń o wykorzystaniu seksualnym małoletnich przez osobę duchowną oraz za wskazanie pomocy psychologicznej, prawnej i duszpasterskiej[9].

W październiku 2016, za sprawą COD, na Uniwersytecie Ignatianum rozpoczęły się pierwsze w Polsce podyplomowe studia dotyczące profilaktyki wykorzystywania seksualnego dzieci i młodzieży[10]. Celem studiów jest zdobycie i poszerzenie wiedzy i umiejętności w rozpoznawania oznak przemocy seksualnej, organizowania działań pomocowych dla ofiar będących dziećmi, lub które doświadczyły przemocy seksualnej w dzieciństwie, a także różnego rodzaju metod i praktyk pomocowych, terapeutycznych, proceduralnych i interwencyjnych wobec ofiar[11].

Centrum Ochrony Dziecka opracowało zasady ochrony dzieci i młodzieży w czasie odbywających się w 2016 roku w Krakowie Światowych Dni Młodzieży[12].

Po tym jak w 2018 roku polscy biskupi zadecydowali, że w każdej diecezji ma powstać własny system prewencji dotyczący ochrony dzieci i młodzieży[13] pracownicy COD przeprowadzili szkolenia dla członków zespołów roboczych ds. prewencji ze wszystkich polskich diecezji[14]. W 2022 rozpoczęły się cykliczne szkolenia dla tych zespołów. Również w 2022 zostały przedstawione wnioski z audytów dokumentów prewencyjnych diecezji i zakonów[15].

Ponadto Centrum Ochrony Dziecka prowadzi projekty edukacyjne tj.:

  • program profilaktyczny dla osób z niepełnosprawnością[16]
  • Bezpieczna szkoła – profilaktyka w szkołach katolickich[17]
  • kursy dla animatorów grup młodzieżowych[18]  
  • Bezpieczna parafia – profilaktyka w parafiach[19]

Współpraca międzynarodowa

Od początku działalności Centrum Ochrony Dziecka utrzymuje regularny kontakt z biurem Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich w Watykanie. Od 2013 r. przedstawiciel COD bierze udział w corocznej Anglophone Conference w Rzymie. W lipcu 2015 odpowiedzialni za COD o. Adam Żak SJ i Ewa Kusz, odbyli podróż studyjną do Irlandii w celu zapoznania się i analizą działań tamtejszego Kościoła będących reakcją na skandale seksualne[20].

Centrum Ochrony Dziecka należy do Światowego Porozumienia Na Rzecz Ochrony Dzieci i Młodzieży Global Safeguarding Alliance, które powstało w listopadzie 2020 roku i  jednoczy osiem instytucji zajmujących się problematyką wykorzystywania małoletnich i ich ochrony[21].

Ewa Kusz i o. Adam Żak byli członkami komitetu organizacyjnego międzynarodowej konferencji Kościoła w Europie Środkowo-Wschodniej, która odbyła się z inicjatywy Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich w dniach 19-21 listopada 2021 r. w Warszawie[22]. Podczas konferencji zaprezentowali propozycję dalszej współpracy, czego efektem jest Sieć ds. Ochrony Małoletnich w Kościołach Europy Środkowo-Wschodniej (ReteECO), koordynowana przez Centrum Ochrony Dziecka[23][24].

30 września 2022 r. Ewa Kusz została mianowana członkinią Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich[25].

Publikacje

  • Seksualne wykorzystanie małoletnich w Kościele. Problem – odpowiedź Kościoła – doświadczenie polskie, red. A. Żak, E. Kusz, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie 2018. ISBN 978-83-7614-357-6
  • E. Kusz, M.Terlikowska, Ja ci wierzę. O zapobieganiu przemocy seksualnej wobec dzieci i adekwatnej reakcji na przypadki wykorzystywania, eSPe 2022. ISBN 978-83-8201-101-2
  • Nadużycia seksualne w Kościele a tajemnica spowiedzi, praca zbiorowa, Wydawnictwo WAM, Kraków 2022 ISBN 978-83-277-3022-0
  • Oblicza wiktymizacji. Ujęcie interdyscyplinarne, red. K.Nowakowski, K. Szarras-Kudzia, S. Przewoźnik, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, Kraków 2022. ISBN 978-83-7614-537-2
  • Niedostępne, niedogodne, niedyskretne. Jak chronić dzieci i dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną przed przemocą seksualną?, praca zbiorowa: M. Babik, E. Twardowska-Staszek, Katarzyna Besiekierska SM, Kraków, Centrum Ochrony Dziecka, 2022.
  • Niedostępne, niedogodne, niedyskretne. Jak chronić dzieci i dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną przed przemocą seksualną? Poradnik dla rodziców, praca zbiorowa: M. Babik, E. Twardowska-Staszek,  Katarzyna Besiekierska SM, Kraków, Centrum Ochrony Dziecka, 2022.
  • Profilaktyka przemocy seksualnej wobec uczniów w szkole katolickiej, praca zbiorowa: W.Bojanowski i inni, Kraków, Centrum Ochrony Dziecka, Rada Szkół Katolickich, 2022

Przypisy

  1. ↑ Centrum Ochrony Dziecka Ochrona małoletnich i pomoc pokrzywdzonym wykorzystaniem seksualnym w Kościele w Polsce. Raport roczny 2020, s.24 https://fsj.org.pl/wp-content/uploads/2021/03/raport_2020_do_internetu.pdf
  2. ↑ Misja COD | Centrum Ochrony Dziecka , 18 września 2023 (pol.).
  3. ↑ O zespole | Centrum Ochrony Dziecka , 18 września 2023 (pol.).
  4. ↑ Misja COD | Centrum Ochrony Dziecka , 18 września 2023 (pol.).
  5. ↑ _, Centrum Ochrony Dziecka na rzecz ochrony małoletnich przed wykorzystywaniem seksualnym przez niektórych duchownych | Konferencja Episkopatu Polski , 18 lutego 2019 (pol.).
  6. ↑ "Jak rozumieć i odpowiedzieć na wykorzystanie seksualne małoletnich w Kościele" – przebieg [konferencja] | Centrum Ochrony Dziecka , 29 kwietnia 2024 (pol.).
  7. ↑ VirtualArts, Liturgia pokutna – wspolnota , wspolnota – Kolejna witryna sieci „biuro delegata kep Witryn”, 7 września 2019 (pol.).
  8. ↑ Pierwszy kurs prewencji | Centrum Ochrony Dziecka , 29 kwietnia 2024 (pol.).
  9. ↑ Katolicka Agencja Informacyjna KAI, Działania Kościoła ws. prewencji i ochrony dzieci i młodzieży w latach 2005–2019 , eKAI, 21 lutego 2019 .
  10. ↑ Ignatianum – 9 lat istnienia Centrum Ochrony Dziecka , ignatianum.edu.pl .
  11. ↑ Profilaktyka przemocy seksualnej wobec dzieci i młodzieży – studia podyplomowe – USOSweb , usosweb.ignatianum.edu.pl .
  12. ↑ Po Światowych Dniach Młodzieży | Centrum Ochrony Dziecka , 29 kwietnia 2024 (pol.).
  13. ↑ Komunikat 380. Zebrania Plenarnego KEP (fragment) – Ochrona , Ochrona –, 26 czerwca 2018 (pol.).
  14. ↑ Abp Polak: Dziękuję Centrum Ochrony Dziecka za wielki wysiłek – Ochrona , Ochrona –, 11 października 2019 (pol.).
  15. ↑ Wkrótce spotkania odpowiedzialnych za prewencję w Kościele – Ochrona , Ochrona –, 31 maja 2022 (pol.).
  16. ↑ Prewencja osób z niepełnosprawnością | Centrum Ochrony Dziecka , 14 września 2023 (pol.).
  17. ↑ Prewencja w szkole | Centrum Ochrony Dziecka , 14 września 2023 (pol.).
  18. ↑ E-Learning | Centrum Ochrony Dziecka , 14 września 2023 (pol.).
  19. ↑ Bezpieczna Parafia | Centrum Ochrony Dziecka , 17 września 2023 (pol.).
  20. ↑ Żak SJ | COD chroni małoletnich przed wykorzystywaniem seksualnym przez duchownych | Centrum Ochrony Dziecka , 29 kwietnia 2024 (pol.).
  21. ↑ Centrum Ochrony Dziecka w Global Safeguarding Alliance – Ochrona , Ochrona –, 20 listopada 2020 (pol.).
  22. ↑ Ochrona dzieci Bożych , ochronadzieci.eu .
  23. ↑ Co dalej? Współpraca dopiero się rozpoczyna! – Ochrona , Ochrona –, 23 września 2021 (pol.).
  24. ↑ Kard. O’Malley: Sieć ECO narzędziem realizowania wspólnych zamierzeń – Ochrona , Ochrona –, 8 czerwca 2022 (pol.).
  25. ↑ Ewa Kusz członkinią Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich – Ochrona , Ochrona –, 30 września 2022 (pol.).

Linki zewnętrzne