Batalia

Temat Batalia jest tematem zainteresowania i debaty od dłuższego czasu. Od swoich początków do chwili obecnej Batalia przyciąga uwagę ludzi z różnych dziedzin, czy to ze względu na jego wpływ na społeczeństwo, znaczenie w historii, czy też wpływ na codzienne życie ludzi. W tym artykule szczegółowo zbadamy rolę, jaką Batalia odegrał na przestrzeni czasu, a także jego znaczenie dzisiaj. Od jego początków po ewolucję, zbadamy, jak Batalia wpłynął na różne obszary życia i jaka przyszłość go czeka. Poprzez szczegółową analizę i krytyczną perspektywę staramy się rzucić światło na najważniejsze aspekty Batalia, oferując czytelnikowi głębsze zrozumienie tego fascynującego tematu.

Walka batalii w XVI wieku (fragment bitwy pod Marignano)

Batalia (od wł. battagliare – walczyć, wojować) – rodzaj zwartego czworobocznego szyku bojowego piechoty stosowanego w XV i XVI wieku[1].

Batalia była czworobokiem piechoty formowanym przede wszystkim przez szwajcarskich piechurów i lancknechtów. Jako formacja nigdy nie występowała pojedynczo; w każdej bitwie (niezależnie od ilości piechoty) tworzono 3 batalie. Łączna liczba piechurów zgromadzonych w bataliach mogła dochodzić do kilkudziesięciu tysięcy. Podczas starcia posuwały się one schodami, w marszu równomiernym, wykonywanym w takt uderzeń bębna. Dzięki zastosowaniu długich pik i możliwości obrony okrężnej były trudne do rozbicia nawet atakami ciężkiej jazdy. W zwarciu nie łamały szeregów oraz dysponowały ogromną siłą uderzeniową. Zwalczano je za pomocą artylerii, a osmańscy Turcy walczyli z nimi za pomocą szarż jazdy skierowanymi na skraj (rogi) czworoboków.

Batalie były powszechnie stosowanym szykiem w Europie Zachodniej, a zanikły dopiero w połowie XVI wieku wskutek znacznego rozwoju artylerii polowej. Francuzi nazywali pierwszą batalię awangardą, a ostatnią (trzecią) – ariergardą, skąd później mianem awangardy określano tradycyjnie straż przednią, zaś ariergardy – straż tylną, jedynie centrum szyku bojowego wciąż nazywano batalią[2]. Niekiedy pojęcie to w literaturze odnosi się jedynie do zwartego oddziału piechoty lub kawalerii.

Później terminu tego używano również dla określenia części ogólnego ugrupowania wojska na polu bitwy. Jest też źródłosłowem zdrobniałego określenia „batalion” (wł. battaglione) jako mniejszej jednostki taktycznej.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Spotykane w starszej literaturze słowo batalia oznaczało też (zwłaszcza w XVII–XVIII w.) bitwę walną (generalną), rozstrzygającą (Słownik wyrazów obcych PWN, dz. cyt. w bibliogr.; por. wiktionary.orghttps://sapientiapl.com/batalia).
  2. ↑ Rozkaz Sobieskiego pod Wiedniem świadczy o tym, że w ówczesnej polszczyźnie określano tak zarówno ogólny szyk bojowy, jak i jego centrum (Encyklopedia wojskowa (red. O. Laskowski), dz. cyt. w bibliografii).

Bibliografia

  • Encyklopedia wojskowa. T. 1 (A-M). Warszawa: Bellona – Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 72
  • Encyklopedia wojskowa (red. Otton Laskowski). T. 1. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej – Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1931, s. 224
  • Mała encyklopedia wojskowa. T. 1 (A-J). Warszawa: Wydawnictwo MON, 1967, s. 117
  • Wojsko, wojna, broń (red. Marcin Kamler). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13506-9
  • Słownik wyrazów obcych PWN. Warszawa: PWN, 1991, s. 101, ISBN 83-01-08730-7