Aleksander Ipsilanti (hospodar)
W tym artykule temat Aleksander Ipsilanti (hospodar) został omówiony z szerokiej i zróżnicowanej perspektywy. Aleksander Ipsilanti (hospodar) to temat, który wywołał zainteresowanie i debatę w różnych sferach społeczeństwa, generując sprzeczne opinie i rozbieżne stanowiska. Na przestrzeni dziejów Aleksander Ipsilanti (hospodar) odegrał fundamentalną rolę w ewolucji różnych aspektów życia codziennego, a także w rozwoju kultury i tożsamości różnych społeczności. Dzięki szczegółowej i dogłębnej analizie zbadane zostaną liczne krawędzie składające się na złożoność Aleksander Ipsilanti (hospodar), badając jego wpływ, implikacje i możliwe prognozy na przyszłość.
| |
| hospodar Wołoszczyzny jako Aleksander VII | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| hospodar Mołdawii jako Aleksander X | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| hospodar Wołoszczyzny jako Aleksander VII | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dzieci | |
Aleksander Ipsilanti (rum. Alexandru Ipsilanti; gr. Αλέξανδρος Υψηλάντης / Aleksandros Ipsilantis; zm. 13 stycznia 1807[a]) – hospodar Wołoszczyzny, w latach 1774–1782 i 1796–1797, jako Aleksander VII, oraz hospodar Mołdawii, w latach 1786–1788, jako Aleksander X, z rodu Ipsilantisów.
Biografia
Był pierwszym członkiem tego fanariockiego rodu zasiadającym na tronach księstw naddunajskich. W 1774 uzyskał tron wołoski po ustąpieniu wojsk rosyjskich w efekcie pokoju w Küczük Kajnardży. W odróżnieniu od innych hospodarów fanariockich, okazywał pewne umiarkowanie w otaczaniu się Grekami, co spowodowało nieco lepsze niż w przypadku poprzedników stosunki z miejscowymi bojarami. W 1780 wydał nowy kodeks praw, starał się też unowocześnić państwo na innych płaszczyznach (finanse, gospodarka, sądy, administracja). Zreformował też szkołę wyższą w Bukareszcie 1776, wprowadzając tam nowoczesny układ przedmiotów oraz języki grecki i francuski jako języki wykładowe. W 1782 zrezygnował z tronu wołoskiego po tym, jak jego synowie zbiegli do Austrii. W 1786 jednak został hospodarem Mołdawii. Podczas tego panowania wybuchła wojna turecko-rosyjska, do której wkrótce przyłączyła się po stronie Rosji Austria (por. Wojna rosyjsko-turecka (1787–1792), VIII wojna austriacko-turecka). Wojska rosyjskie i austriackie wkroczyły do Mołdawii, w której dowództwo nad wojskami tureckimi otrzymał Ipsilanti. Hospodar, lojalny wobec Turcji, został pojmany i do końca wojny (1791) przebywał w austriackiej niewoli. Później na krótko jeszcze otrzymał tron wołoski.
Został ścięty z rozkazu sułtańskiego. Jego syn Konstantyn Ipsilanti kilkakrotnie zasiadał na tronach hospodarskich.
Uwagi
- ↑ Według różnych źródeł, urodzony w latach 1724, 1725 lub 1726.[potrzebny przypis]
Bibliografia
- J. Demel, Historia Rumunii, Wrocław 1970.
