Adam Bielański (chemik)

W dzisiejszym świecie Adam Bielański (chemik) stał się tematem o dużym znaczeniu i zainteresowaniu szerokiego spektrum społeczeństwa. Zarówno na poziomie osobistym, jak i zawodowym, Adam Bielański (chemik) wywołał liczne debaty i dyskusje na temat jego implikacji i konsekwencji. Od swoich początków po dzień dzisiejszy Adam Bielański (chemik) wywarł znaczący wpływ na sposób, w jaki postrzegamy otaczający nas świat. Przez lata Adam Bielański (chemik) ewoluował i dostosowywał się do zmian i wyzwań otoczenia, demonstrując swoją zdolność do pozostania istotnym i aktualnym w świecie podlegającym ciągłej transformacji. W tym artykule szczegółowo zbadamy wiele aspektów i wymiarów Adam Bielański (chemik), analizując jego wpływ w różnych obszarach życia oraz jego rolę w kształtowaniu teraźniejszości i przyszłości.

Zobacz też: inne osoby nazywające się Adam Bielański.
Adam Bielański
Data i miejsce urodzenia

14 grudnia 1912
Kraków

Data i miejsce śmierci

4 września 2016
Kraków

Profesor nauk chemicznych
Specjalność: chemia fizyczna, chemia nieorganiczna
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Doktorat

1945

Profesura

1955

Polska Akademia Nauk / Umiejętności
Status PAN

członek rzeczywisty

Status PAU

członek krajowy czynny

Funkcja Jednostka PAN

wiceprezes (1990–1995)
Polska Akademia Nauk

Doktor honoris causa
Uniwersytet Wrocławski – 1973
Akademia Górniczo-Hutnicza – 1983
Praca zawodowa
Uczelnia

Akademia Górniczo-Hutnicza

Okres zatrudn.

1936–1964

Uczelnia

Uniwersytet Jagielloński

Okres zatrudn.

1964–1983

Instytut

Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN

Okres zatrudn.

1983–2016

Prorektor ds. nauczania
Uczelnia

Akademia Górniczo-Hutnicza

Okres spraw.

1951–1955

Prorektor
Uczelnia

Uniwersytet Jagielloński

Okres spraw.

1966–1968

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 40-lecia Polski Ludowej Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal Komisji Edukacji Narodowej Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL”
Cytaty w Wikicytatach

Adam Jan Bielański (ur. 14 grudnia 1912 w Krakowie, zm. 4 września 2016 tamże[1][2]) – polski chemik, profesor nauk chemicznych, nauczyciel akademicki Akademii Górniczo-Hutniczej, a następnie Uniwersytetu Jagiellońskiego[3], od 1973 członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk[4], członek czynny PAU, przewodniczący honorowy Komitetu Chemii PAN. Od roku 1983 pracował w Instytucie Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN w Krakowie, gdzie był kierownikiem grupy badawczej „Chemiczne i katalityczne własności stałych heteropolikwasów”[5].

Życiorys

Urodzony 14 grudnia 1912 r. w Krakowie, w rodzinie Adama Kazimierza, hydrochemika, i Marii z domu Bogdańskiej[6]. Brat Władysława (1911–1982, profesora biologii) i Zofii Bielańskiej-Osuchowskiej (1919–2017, profesor nauk przyrodniczych). Po ukończeniu IV Państwowego Gimnazjum im. H. Sienkiewicza w Krakowie w 1931 r. rozpoczął studia chemiczne na Wydziale Filozoficznym UJ[7]. Dyplom magistra filozofii w zakresie chemii uzyskał w roku 1936. W 1944 r. obronił doktorat na tajnych kompletach, zaś w 1955 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a po siedmiu latach profesora zwyczajnego[8].

W czasie okupacji niemieckiej pracował jako chemik analityk w Miejskiej Pracowni Chemicznej w Krakowie.

W latach 1945–1950 był starszym asystentem i adiunktem w Katedrze Chemii Fizycznej AGH. W roku akademickim 1948/1949 przebywał na rocznym stażu w Imperial College of Science and Technology w Londynie gdzie pod kierunkiem prof. F.C. Tomkinsa prowadził badania procesów hydratacji odwodnionych soli. Uzyskał dyplom tej uczelni[7].

Był autorem prac i artykułów naukowych dotyczących chemii, szczególnie katalizy chemicznej – nazywany twórcą polskiej szkoły katalizy[8]. Autor podręczników akademickich z zakresu chemii fizycznej[9] i nieorganicznej[8], w szczególności wielokrotnie wznawianej „Chemii ogólnej i nieorganicznej”[10], którą w roku 1984 zastąpiły „Podstawy chemii nieorganicznej”[11]. Podręcznik ten stanowi podstawę nauczania chemii nieorganicznej na wielu polskich uczelniach[12].

Kierowane projekty badawcze MNiSW:

  • „Dodekaheteropolikwasy jako katalizatory procesów elektrofilowej addycji do olefin” (1998–2001)
  • „Synteza eterów trzeciorzędowych na heteropolikwasach typu Dawsona jako katalizatorach” (2002–2005).

Ostatnia publikacja naukowa, której był współautorem, ukazała się w roku 2015[5][13][14].

Zmarł 4 września 2016 r.[8] Pochowany na cmentarzu Salwatorskim w Krakowie (sektor SC-7-17)[15].

Ordery i odznaczenia[7][16]

" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj | edytuj kod]

Wyróżnienia i nagrody

Przypisy

  1. ↑ W wieku 104 lat zmarł prof. Adam Bielański. Dzieje.pl . PAP, 2016-09-06. .
  2. ↑ Z przykrością zawiadamiamy o śmierci Profesora Adama Bielańskiego. Akademia Górniczo-Hutnicza, 2016-09-05. .
  3. ↑ Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji Ryszard Tadeusiewicz: Nestor krakowskiej chemii skończył sto lat. Gazeta Krakowska, 2012-12-12. .
  4. ↑ BIELAŃSKI, Adam , Polska Akademia Nauk - Członkowie PAN, 2020 (pol.).
  5. ↑ a b Prof. dr dr h.c. Adam Bielański. Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni im. Jerzego Habera Polskiej Akademii Nauk. .
  6. ↑ Bielański Adam Jan, Władysław Tyrański, Kto jest kim w Krakowie : lokalne władze, urzędy, instytucje, środowiska : edukacja, zatrudnienie, pozycja zawodowa, działalność polityczna i społeczna, sympatie polityczne, rodzina, rozrywki i upodobania (dane z 1999 roku), Kraków: Krakowska Agencja Informacyjna, 2000, s. 23, ISBN 83-909309-2-7, OCLC 47866363 .
  7. ↑ a b c Wydziału Chemii - Uniwersytetu Jagiellońskiego - Naukowe Koło Chemików Uniwersytetu Jagiellońskiego , nkch.chemia.uj.edu.pl .
  8. ↑ a b c d W wieku 104 lat zmarł prof. Adam Bielański , naukawpolsce.pap.pl, 7 września 2016 .
  9. ↑ Chemia fizyczna. Adam Bielański, Kazimierz Gumiński, Bogdan Kamieński, Krzysztof Pigoń, Lucjan Sobczyk (redaktorzy). Wyd. 4. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980. ISBN 83-01-00941-1. OCLC 749827467.
  10. ↑ Adam Bielański: Chemia ogólna i nieorganiczna. Wyd. 7. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981. ISBN 83-01-02626-X. OCLC 749265794.
  11. ↑ Adam Bielański: Podstawy chemii nieorganicznej. Cz. 1–3. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987. ISBN 83-01-06542-7. OCLC 835889201.
  12. ↑ Maria Mazurek: 102-letni prof. Bielański: Jak dawniej grożą nam żądza władzy i nienawiść. Gazetakrakowska.pl, 2014-03-13. .
  13. ↑ Bielański, Adam. Author ID: 7005035906. Scopus. .
  14. ↑ Filek, U., Kirpsza, A., Micek-Ilnicka, A., Lalik, E. i inni. Ethanol conversion over cesium-doped mono- and bi-cationic aluminum and gallium H
    3    PW
    12    O
    40     salts    . „Journal of Molecular Catalysis A: Chemical”. 407, s. 152-162, 2015. DOI: 10.1016/j.molcata.2015.06.021.     
  15. ↑ Cmentarz parafialny Kraków Salwator - wyszukiwarka osób pochowanych , krakowsalwator.artlookgallery.com .
  16. ↑ Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, s. 85.
  17. ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 15 stycznia 1955 r. Nr 0/165 - na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.
  18. ↑ Doktoraty honoris causa nadane przez AGH. Akademia Górniczo-Hutnicza. .
  19. ↑ Doktorzy honoris causa – Adam Bielański. Uniwersytet Wrocławski. .
  20. ↑ Profesorowie honorowi Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uniwersytet Jagielloński. .
  21. ↑ Nagroda Jerzmanowskich dla prof. Adama Bielańskiego. TVP3 Kraków, 2012-05-14. . .

Bibliografia

Linki zewnętrzne